Sử dụng nước tăng lực quá nhiều có gây hại cho sức khỏe?
Khi phải thức đêm để hoàn thành nốt bài tập hay để chạy cho xong một dự án, hoàn thành deadline nhưng lại sợ mình buồn ngủ thì bạn sẽ làm như thế nào? Theo thông tin điều tra, số người sử dụng cà phê để duy trì sự tỉnh táo chiếm phần trăm lớn nhất. Thế nhưng thật ra cũng có một số lượng người không nhỏ không thể hoặc không thích sử dụng cà phê. Vậy nên phương án của họ lúc ấy chính là sử dụng nước tăng lực.
Nước tăng lực cũng giống cà phê, đều chứa caffeine giúp kích thích thần kinh và duy trì sự tỉnh táo của bạn. Tất nhiên là không một loại nào, ngay cả cà phê hay nước tăng lực, là hoàn toàn tốt cho sức khỏe của con người cả. Tuy chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt nhưng nếu sử dụng nước tăng lực quá liều thì nó hoàn toàn trở thành một thứ thức uống hủy hoại sức khỏe của bạn. Cùng xem bài viết dưới đây để biết thêm về loại thức uống vừa tốt vừa xấu này nhé.
Vai trò của caffeine
Caffeine là một chất tự nhiên có trong thực vật như hạt cà phê và lá trà. Chất này cũng có thể được tổng hợp nhân tạo và thêm vào các sản phẩm. Cơ thể con người không cần caffeine – chất không có giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên, chất này có khả năng kích thích hệ thần kinh trung ương, làm giảm cảm giác mệt mỏi, giúp người dùng làm việc trong thời gian dài hơn.
Những chất cấu tạo nên nước tăng lực (energy drink)
Nước tăng lực (energy drink) là loại đồ uống có chứa các thành phần giúp người dùng tăng mức năng lượng và hiệu suất não bộ trong thời gian ngắn. Hầu hết các loại nước tăng lực đều có chứa caffeine – một chất có thể kích thích chức năng não bộ, tăng sự tỉnh táo và tập trung. Tuy nhiên, hàm lượng caffeine không giống nhau giữa các loại nước tăng lực. Ngoài caffeine, đồ uống tăng lực còn có chứa một số thành phần khác như:
- Đường: Là nguồn calo chính trong nước tăng lực. Tuy nhiên, hiện có một số sản phẩm nước tăng lực không chứa đường. Loại này thích hợp với những người theo chế độ ăn low-carb;
- Axit amin: Các loại axit amin có thể xuất hiện trong nước tăng lực là taurine và L-Carnitine. 2 loại axit amin này được cơ thể sản xuất tự nhiên, có nhiều vai trò trong các quá trình sinh học;
- Vitamin B: Đóng vai trò quan trọng để chuyển đổi thực phẩm mà bạn ăn thành năng lượng mà cơ thể có thể sử dụng được;
- Chiết xuất thảo dược: Các loại nước tăng lực có thể chứa chiết xuất nhân sâm. Có tác dụng tích cực tới chức năng não bộ hoặc guarana – một loại hạt giúp bổ sung caffeine.
Nước tăng lực có thể giúp bạn tỉnh táo nhanh chóng. Tuy nhiên, loại đồ uống cung cấp năng lượng này có thể gây nhiều tác hại cho sức khỏe. Ví dụ như khiến đường huyết tăng cao, ảnh hưởng tim mạch, lệ thuộc caffeine,… nếu uống quá thường xuyên.
Tác dụng hàng đầu khi sử dụng nước tăng lực
Uống nước tăng lực có tốt không? Thực tế, loại nước này mang lại một số tác dụng đối với não bộ và hiệu suất làm việc. Cụ thể:
- Giảm mệt mỏi: Nhiều người uống nước tăng lực để có thể sinh hoạt bình thường dù đang trong trạng thái thiếu ngủ hoặc mệt mỏi;
- Cải thiện chức năng não: Nước tăng lực giúp cải thiện chức năng não bộ và tăng sự tỉnh táo. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho kết quả rằng nước tăng lực giúp cải thiện trí nhớ; sự tập trung, thời gian phản ứng, giảm mệt mỏi về mặt tinh thần.
Nếu sử dụng quá liều, nước tăng lực chính là thức uống độc hại
Nước tăng lực có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe. Đó là:
Bạn sẽ có tỉ lệ mắc bệnh tiểu đường cao hơn
Nước tăng lực thường chứa nhiều đường. Khi tiêu thụ quá nhiều đường, lượng đường huyết trong cơ thể sẽ tăng đột biến. Việc tiêu thụ nước tăng lực nhiều đường có thể ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Đặc biệt là với bệnh nhân tiểu đường. Bên cạnh đó, những người không mắc bệnh tiểu đường cũng nên hạn chế sử dụng nước tăng lực. Bởi một nghiên cứu cho thấy việc uống đồ uống có đường hằng ngày làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2 lên 26% Ngoài ra, tình trạng đường huyết tăng cao còn làm tăng mức độ stress oxy hóa và viêm, có thể dẫn tới nhiều bệnh mãn tính.
Đặc biệt, việc pha nước tăng lực với rượu bia cũng gây nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe. Caffeine trong nước tăng lực có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm ở người uống rượu bia. Và những người dùng đồ uống tăng lực pha với rượu bia cũng có xu hướng lạm dụng đồ uống có cồn nhiều hơn.
Uống quá nhiều sẽ gây ra vấn đề về tim mạch
Đồ uống tăng lực là một yếu tố nguy cơ gây ra các vấn đề tim mạch. Một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng nước tăng lực có liên quan tới một số vấn đề về tim. Cụ thể là làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim, giảm chức năng mạch máu,…
Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng các bệnh tim mạch liên quan tới đồ uống tăng lực là do người dùng đã nạp vào cơ thể quá nhiều caffeine. Nhiều người gặp các vấn đề nghiêm trọng về tim sau khi uống trên 3 loại nước tăng lực cùng một lúc hoặc pha nước tăng lực với rượu. Vì vậy, người dùng cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng nước tăng lực nếu có tiền sử bệnh tim. Còn với người trưởng thành khỏe mạnh, không có tiền sử mắc bệnh tim thì có thể uống nước tăng lực với tần suất và số lượng ít.
Lời khuyên khi sử dụng nước tăng lực
Bạn có thể dùng nước tăng lực với liều lượng cho phép, phù hợp với độ tuổi. Cụ thể:
Liều lượng sử dụng khi là trẻ em hoặc trẻ vị thành niên
Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo trẻ em và trẻ vị thành niên không nên uống nước tăng lực. Lượng caffeine có trong loại đồ uống này có thể khiến trẻ bị lệ thuộc hoặc nghiện caffeine. Ngoài ra, thành phần caffeine trong nước tăng lực có thể tác động đến tim và não bộ đang trong quá trình phát triển – hoàn thiện của trẻ.
Các chuyên gia khuyến nghị trẻ vị thành niên chỉ tiêu thụ tối đa 100mg caffeine/ngày. Với trẻ em, lượng caffeine tiêu thụ nên dưới 2,5mg/kg trọng lượng cơ thể. Cụ thể, trẻ dưới 12 tuổi nếu nặng 34kg chỉ nên tiêu thụ khoảng 85mg caffeine/ngày.
Liều lượng sử dụng khi là người trưởng thành
Người trưởng thành được khuyến nghị không nên tiêu thụ quá 400mg caffeine/ngày. Như vậy, người trưởng thành không uống quá 473ml nước tăng lực/ngày. Đồng thời hạn chế các loại đồ uống có chứa caffeine khác để không nạp quá lượng caffeine khuyến nghị vào cơ thể. Đặc biệt, phụ nữ có thai và đang cho con bú nên tránh hoàn toàn nước tăng lực.
Nước tăng lực có nhiều đường – gây tăng cân; có nhiều caffeine gây lo lắng, tăng nhịp tim, mất ngủ,… Vì vậy, để tăng cường năng lượng cho cơ thể, bạn nên ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên và ăn uống lành mạnh thay vì lệ thuộc vào đồ uống tăng lực.
Nguồn: vinmec.com