Tìm hiểu món ăn nhút Thanh Chương, đặc sản xứ Nghệ

Thanh Chương, Nghệ An nổi tiếng với món ăn đặc sản Nhút được nhiều người ưa chuộng với hương vị vùng miền và cách thức làm món ăn độc đáo này.

Khi đến với Nghệ An không thể không thưởng thức món nhút Thanh Chương. Đây là món ăn dân dã nhưng đã trở thành đặc sản, thương hiệu của người dân Thanh Chương. Dải đất miền Trung có nhiều nơi làm món ăn đặc sản này. Tuy nhiên, thơm, ngon nhất phải nói đến nhút Thanh Chương được làm chính tại Thanh Chương. Để làm nên món ăn ngon này, phải nói đến giống mít ngon của tỉnh Nghệ An

Câu nói từ xa xửa chỉ về hai món ăn ngon đặc sản của hai huyện tại Nghệ an khi ăn kết hợp với nhau mang lại sự ấm áp, hương vị mặn ngọt vất vả cảu người dân nơi đây. Các món ăn ngon đặc sản Nghệ An như: Giò bê nam nghĩa nam đàn, Nước tương Nam Đàn, Bánh đa đô lương.  Thường thì mỗi năm chỉ có một mùa mít. Nên nhút được muối dùng để ăn quanh năm. Cách làm Nhút Thanh Chương cũng khá đơn giản, Nhút cũng có thể được làm từ mít xanh hoặc từ xơ mít chín.

Cách chọn nguyên liệu

Đối với mít xanh, trước hết là phải chọn những quả ít hạt, còn non, đem gọt sạch vỏ, lau sạch nhựa rồi dùng dao băm, thái nhỏ. Sau khi mít đã được thái xong, nhặt vỏ sành của hạt bỏ đi. Sau đó cho vào cái nong đem phơi qua. Mít thái sau khi đã được phơi héo đem cho vào cái chum hoặc cái vại đã được chuẩn bị sẵn, tiếp đó cho hỗn hợp nước muối vào ngập rồi nén chặt đậy kín như muối dưa cải.

Để vào chỗ khô ráo, thoáng mát khoảng năm ngày trở đi là có thể lấy ra ăn dần. Nhút có màu trắng nõn thơm ngon, ăn có vị bùi và béo. Còn đối với nhút làm từ xơ mít chín thì đơn giản hơn. Người ta chỉ tận dụng phần xơ của quả mít chín sau khi đã ăn hết phần múi, đem số xơ đó trộn đều với muối cho vào chum hoặc vại. Sau đó muối tương tự như đối với mít xanh.

Thưởng thức nhút

Bình dị như chính tên gọi – nhút mít Thanh Chương, không cầu kỳ mà thực khách có thể thưởng thức món nhút mít với nhiều cách khác nhau Giản đơn nhất là nhút mít vắt khô ăn cùng rau kinh giới và nước chẹo – Thức chấm không thể thiếu cùng nhút mít, được làm từ nước tương nam đàn, lạc rang giã nhỏ, ớt, tỏi, đường… Người ăn sẽ bị chinh phục bởi những sợi nhút mít dai giòn thơm lừng. Vị cay cay của ơn, bùi bùi của lạc rang, thơm nồng của rau kinh giới…

Ngoài ra, nhút mít còn có thể chế biến thành nhiều món ăn độc đáo tùy thuộc vào thời tiết từng mùa và “gu” ẩm thực của mỗi thực khách:

– Mùa đông mưa rét, ngon nhất là món nhút mít xào thịt ba chỉ nêm thêm ít đường, ớt ăn cùng cơm nóng.

– mùa hè thì ngon mát nhất vẫn là món nhút mít nấu canh cá chua hoặc nộm tai heo nhút mít, nhút mít xào thập cẩm sẽ là thức nhắm ngon miệng giúp các quý ông lai rai…

Người dân quê tôi vẫn thường truyền nhau câu hát thân thương:

“Ngái ngôi chi mà anh nỏ về

Hay là vì anh chê quê em nghèo đói

Hay anh chê em vụng về câu nói

Đất Thanh Chương nhút mặn chua cà

Chắc có lẽ rứa mà anh chê

Chắc có lẽ rứa mà anh nỏ về….”

Xứ Nghệ đậm đà nhút Thanh Chương

Nghề làm nhút ở Thanh Chương có từ lâu đời, là thức ăn dân dã và phổ biến của mọi gia đình. Vật liệu để làm nhút gồm có mít xanh và muối trắng. Mít xanh, loại ương ương càng ngon. Mít đang ở trên cây, người ta hái xuống, gọt sạch vỏ ngoài. Rửa cho hết nhựa rồi bỏ vào nong hoặc nia, dùng dao băm hoặc thái thành từng sợi.

Sau đó cho muối trộn đều rồi bỏ vào cối giã sơ qua. Dùng tay vò cho mềm ra. Cuối cùng bỏ vào vại sành khoả đều trên bề mặt, bỏ vỉ vào dằn đá cho nén xuống; đổ nước muối loãng vào cho ngập vỉ, đậy nắp che bụi; ủ khoảng 5-6 ngày. Hàng ngày trong bữa cơm, một bát nhút và nước mắm làm nước chấm là đủ. Ngoài ra nhút còn được chế biến thành món canh hoặc xào.

Thưởng thức đặc sản quê hương

Vào mùa đông gió rét, nhút xào thịt ba chỉ nêm ớt, đường ăn với cơm nóng rất ngon, vị chua chua của nhút, ngọt của đường, cay cay của ớt. Những sợi nhút sánh lên quyện lấy mỡ của thịt ăn rất ngậy và giòn. Vào mùa hè, nhút có thể làm nộm tai heo nhấm rượu hay đem nấu canh cá chua. Canh lạc ăn bùi bùi chua chua rất lạ miệng lại có tác dụng thanh nhiệt rất tốt cho cơ thể. Hay chỉ đơn giản, nhút chấm nước mắm tỏi, rau kinh giới ăn cơm canh cũng ngon không kém.

Nhút ăn giòn giòn, mặn của muối, cay xè của ớt, và dậy mùi thơm của mít, thanh ngọt của mía đường…”quyện” một vị ngon rất đặc biệt. Đến Nghệ An, ăn một bữa cơm quê dân dã với nhút du khách sẽ hiểu hơn về con người và sự đậm đà xứ Nghệ.

.

Nguồn: Giobetuphuong.com